Miednica to pierścień kostny zbudowany z dwóch kości miednicznych połączonych spojeniem łonowym, a także z kości krzyżowej i guzicznej. Odpowiada między innymi za dźwiganie górnej partii ciała oraz przenoszenie nacisku na kończyny dolne. W obrębie miednicy znajduje się mnóstwo mięśni, w tym mięsień gruszkowaty (odpowiada za ruchy w obrębie uda – rotację zewnętrzną, prostowanie i odwodzenie uda) oraz mięsień zasłaniacz wewnętrzny (umożliwia obrót uda na zewnątrz). Ponadto miednica ochrania narządy płciowe i drogi moczowe. W trakcie ciąży miednica musi spełniać wszystkie wymienione wyżej funkcje, mimo ciągłego obciążenia spowodowanego rosnącym dzieckiem czy powiększającym się łożyskiem macicy. Dlaczego mięśnie dna miednicy są tak ważne w ciąży i podczas porodu?
Miednica u kobiet
W zależności od płci budowa miednicy będzie się różnić. W przypadku kobiet miednica jest szersza, a spojenie łonowe położone jest niżej, co umożliwia przeciśnięcie się główki dziecka przez drogi rodne. Ponadto połączenia łącznotkankowe pomiędzy kośćmi rozluźniają się wskutek produkowanych przez łożysko i jajniki hormonów. Jest to niezwykle ważne w trakcie ciąży i samego porodu, ponieważ zapewnia to ruchomość miednicy podczas narodzin dziecka.
Mięśnie dna miednicy – budowa
Dno miednicy składa się z:
- przepony miednicy, którą tworzą następujące mięśnie – dźwigacze odbytu (mięsień łonowo-odbytniczy, łonowo-guziczny, biodrowo-guziczny), mięsień kulszowo-guziczny oraz mięsień zwieracz zewnętrzny odbytu,
- przepony moczowo-płciowej tworzonej przez mięsień poprzeczny głęboki krocza, mięsień zwieracz cewki moczowej i błonę krocza,
- mięśnia poprzecznego powierzchownego krocza,
- mięśni opuszkowo-gąbczastych,
- mięśni kulszowo-jamistych.
Mięśnie dna miednicy w trakcie ciąży i porodu
Mięśnie dna miednicy są odpowiedzialne za podtrzymywanie organów wewnętrznych. Pomagają również kontrolować oddawanie moczu. W trakcie ciąży, na skutek wydzielanych hormonów, a także zwiększającej się ilości wód, rosnącego dziecka i macicy, mięśnie dna miednicy ulegają osłabieniu, przez co nie są w stanie spełniać w 100% swoich funkcji. Dodatkowo podczas ciąży górna część miednicy pociągana jest w dół, co wywołuje napięcia mięśniowe, dolegliwości bólowe, zmienia parametry ruchu miednicy oraz może powodować niestabilność stawów.
Mięśnie dna miednicy w ciąży i podczas porodu – dlaczego są ważne?
Mięśnie dna miednicy podtrzymują rosnącą macicę w trakcie trwania ciąży. Podczas porodu natomiast rozluźniają się, dzięki czemu miednica może się rozszerzyć, co ułatwia przesuwanie się dziecka przez kanał rodny. W głównej mierze to właśnie od siły i elastyczności mięśni dna miednicy zależy szybkość i sprawność porodu. Nic więc dziwnego, że kobietom w ciąży zaleca się wykonywanie ćwiczeń, które zwiększają siłę miednicy. Będą to między innymi:
- wykroki,
- przysiady,
- odwodzenie i przywodzenie nóg,
- ćwiczenia oddechowe itd.
Dlaczego warto ćwiczyć mięśnie dna miednicy w ciąży?
Regularne ćwiczenia skoncentrowane na mięśniach dna miednicy mogą przyspieszyć poród, zmniejszyć ryzyko powikłań, pomagają kontrolować ciało w trakcie ciąży, porodu oraz połogu. Dodatkowo aktywność fizyczna skraca czas potrzebny na powrót do kondycji po urodzeniu dziecka, pozwala zachować dobrą kondycję w trakcie ciąży, przyczynia się do wzmocnienia mięśni oraz zwiększa kontrolę nad utrzymaniem moczu.