Ortopedia

Ortopedia to dział medycyny poświęcony profilaktyce, diagnozie oraz leczeniu urazów i chorób narządu ruchu. 

Lekarz ortopeda zajmuje się układem kostnym, wadami postawy, urazami i złamaniami kości, a także diagnozą i leczeniem mięśni, stawów i więzadeł. Z pomocy ortopedy korzystamy w takich przypadkach, jak: 

• ból kręgosłupa
• skrzywienie kręgosłupa
• rwa kulszowa
• niestabilność rzepki
• choroba Albersa-Schönberga
• choroba Scheuermanna
• nowotwory kości
• choroby zapalne kości i stawów
• stopa szpotawa, stopa koślawa, stopa wydrążona 
• choroby nowotworowe kości i inne
• dyskopatie, przepuklina dyskowa, stenoza kanału kręgowego

Jakie badania przeprowadza lekarz ortopeda?

Diagnozowanie i leczenie schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego obejmuje różnego typu badania, są one niezbędne do precyzyjnej oceny problemu zdrowotnego pacjenta.

Nowoczesne urządzenia medyczne pozwalają na szybkie wykrywanie złamań kości, szczegółowe zobrazowanie struktur tkanek miękkich i kontrolę stawów. Umożliwia to rozpoznanie uszkodzeń, diagnozę zarówno schorzeń nabytych, jak i wrodzonych. Oto niektóre z podstawowych badań, które może przeprowadzić ortopeda:

• badanie fizykalne – to podstawowa kontrola; lekarz ocenia ruchomość stawów, siłę mięśni i ogólną sprawność fizyczną pacjenta; badanie może obejmować także ocenę bólu, obrzęku, asymetrii oraz innych widocznych nieprawidłowości;
  
• rentgen – to badanie obrazowe w ortopedii, które pozwala na ocenę stanu kości i stawów; jest zwykle stosowane w przypadku złamań, zwyrodnień czy zmian w układzie szkieletowym;
  
• rezonans magnetyczny (MRI) – to również technika obrazowa, ale bardziej zaawansowana; pozwala na szczegółową ocenę mięśni, ścięgien, więzadeł, stawów, nerwów i innych struktur miękkich;
  
• ultrasonografia (USG) – najczęściej jest stosowana w celu oceny zmian pourazowych czy stanu zapalnego; pozwala zobrazować tkanki miękkie;
  
• tomografia komputerowa (TK) – tworzy szczegółowe obrazy kości, stawów i niektórych tkanek miękkich; stosowana jest szczególnie w diagnostyce złamań, guzów czy w przypadku planowania skomplikowanych zabiegów chirurgicznych.
  

Ortopeda decyduje, które badania są odpowiednie w konkretnym przypadku, na podstawie objawów, historii medycznej pacjenta i badania fizykalnego. Jeśli to konieczne, zleca bardziej szczegółową diagnostykę, dotyczącą wybranych problemów układu kostno-mięśniowego pacjenta.

Jakie dodatkowe badania może zlecić ortopeda?

• Arthroscopia – to procedura, która umożliwia bezpośrednie oglądanie wnętrza stawu za pomocą małego urządzenia o nazwie artroskop. Badanie przeprowadzane jest przede wszystkim w celach diagnostycznych i terapeutycznych, np. przy podejrzeniu uszkodzenia więzadeł czy chrząstki stawowej.
  
• Elektromiografia (EMG) – jest to badanie, które ocenia funkcjonowanie nerwów i mięśni. Stosowane jest w przypadku podejrzenia chorób neurologicznych wpływających na mięśnie, np. zespołu cieśni nadgarstka.
  
• Densytometria (DEXA) – pozwala na pomiar gęstości kości i jest często stosowana do diagnozowania osteoporozy.
  
• Badanie EMG (elektromiografia) – to odczyt, który ocenia funkcję nerwów i mięśni. Może być używany do obrazowania różnych schorzeń nerwowo-mięśniowych, takich jak dystrofie czy zespoły uciskowe nerwów obwodowych.
  
• Scyntygrafia kości – precyzyjnie ocenia metabolizm kości. Stosuje się ją m.in. w diagnostyce przerzutów nowotworowych do kości, a także w wykrywaniu stanów zapalnych oraz infekcji kości.
  
• Badania laboratoryjne – niektóre stany chorobowe mogą być diagnozowane lub monitorowane za pomocą badań krwi, takich jak poziom witaminy D. Taka diagnostyka obejmuje również pomiar wskaźników zapalenia (CRP, OB), obciążenia nerkowego (kreatynina), a także wapnia i fosforanów.
  

Ortopeda przeprowadza badania nie tylko w celu postawienia właściwej diagnozy, ale dzięki uzyskanym wynikom planuje leczenie. Dodatkowo monitoruje postępy terapii i ocenia jej skuteczność.

Wizyta u ortopedy 

Jak wygląda wizyta u ortopedy? Konsultacja rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego dotyczącego dolegliwości, z którymi zmaga się pacjent. 

Ortopeda może zalecić wykonanie badań, które dostarczają istotnych informacji na temat narządu ruchu, między innymi USG stawów, MRI stawów, badania radiologicznego (RTG), tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.

Po postawieniu diagnozy specjalista omawia proces leczenia.