Nieleczone choroby tarczycy, takie jak niedoczynność bądź nadczynność mogą być niebezpieczne dla ciężarnych kobiet oraz wpływać negatywnie na rozwój dziecka. Dlatego przed zajściem w ciążę, należy zbadać tarczycę po to, by w razie konieczności podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać? Jaki wpływ na przebieg ciąży i zdrowie dziecka ma zaburzona praca tarczycy?
Nadczynność tarczycy a ciąża
Szacuje się, że na niedoczynność tarczycy w ciąży cierpi około 0,1-0,4% kobiet. Schorzenie objawia się obniżonym stężeniem TSH. Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa. Jest to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, polegające na nadmiernej produkcji przeciwciała anty-TSHR przez organizm, przeciwko receptorowi TSH. W ten sposób pobudzony receptor TSH, wytwarza większą ilość hormonów tarczycy.
Inne przyczyny rozwoju nadczynności to zapalenie tarczycy, guzek tarczycy lub wole wieloguzkowe.
Objawy niedoczynności tarczycy w ciąży
Nadczynności tarczycy towarzyszy wyższa temperatura ciała, nadmierna potliwość, przyspieszone bicie serca, podwyższone ciśnienie tętnicze. Ponadto na chorobę tarczycy mogą wskazywać:
- stany lękowe,
- utrata masy ciała,
- rozdrażnienie,
- bezsenność,
- kołatanie serca,
- biegunka,
- drżenie mięśni,
- ciągłe uczucie gorąca.
Niedoczynność tarczycy a ciąża
W przypadku gdy TSH jest za wysokie w danym trymestrze ciąży, rozpoznaje się niedoczynność tarczycy. Występuje ona u około 2-3% ciężarnych kobiet. Wśród przyczyn rozwoju schorzenia można wymienić chorobę Hashimoto, czyli przewlekłe zapalenie tarczycy mające podłoże autoimmunologiczne. Niedoczynność tarczycy może być również spowodowana przebytym leczeniem radioaktywnym jodem lub leczeniem operacyjnym.
Objawy niedoczynności tarczycy w ciąży
Główne objawy niedoczynności tarczycy to:
- senność,
- osłabienie,
- zaparcia,
- uczucie zimna,
- sucha, szorstka skóra,
- problemy z koncentracją,
- przybieranie na wadze.
Warto nadmienić, że niedoczynności tarczycy bardzo często nie towarzyszą żadne objawy, dlatego aby zdiagnozować chorobę, należy wykonać odpowiednie badania.
Badanie tarczycy u kobiet w ciąży
Badania tarczycy warto wykonać przed zajściem w ciążę. Wówczas do oceny stanu gruczołu, wystarczy stężenie TSH. Jeśli wynik okaże się nieprawidłowy, należy jak najszybciej udać się do specjalisty po to, by rozpocząć leczenie. Dopiero, gdy poziom hormonu we krwi będzie w normie, można starać się o dziecko. Kobiety, które jednak nie zdecydowały się wcześniej na badanie, powinny wykonać je w trakcie ciąży. Poza stężeniem TSH, koniecznie jest także oznaczenie stężenia fT3 i fT4. W przypadku niedoczynności tarczycy u ciężarnych, stwierdza się obniżone stężenie fT3 i fT4, natomiast u kobiet z nadczynnością tarczycy wysokie stężenie fT4 oraz niski poziom TSH.
Choroby tarczycy – wpływ na dziecko i matkę
Hormony tarczycy wpływają bezpośrednio na prawidłowy rozwój płodu. Nieleczona niedoczynność lub nadczynność może powodować liczne problemy zdrowotne u dzieci oraz powikłania u matki. Jakie?
Niedoczynność tarczycy może prowadzić do upośledzenia umysłowego i ruchowego dziecka, zaburzeń funkcji poznawczych, wad układu kostnego, problemów z oddychaniem u noworodka oraz niskiej masy urodzeniowej. Niedobór hormonów tarczycy wiąże się z ryzykiem przedwczesnego odklejenia łożyska i porodu, krwotokiem poporodowym, niedokrwistością, utratą ciąży.
Nadczynność tarczycy w ciąży może prowadzić do stanu przedrzucawkowego, nadciśnienia, niewydolności serca, przedwczesnego porodu, poronienia. U dziecka może natomiast wystąpić małogłowie, wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu oraz niska waga urodzeniowa.
Podsumowując, nieleczone choroby tarczycy mogą zwiększać ryzyko utraty ciąży oraz prowadzić do licznych powikłań, które zagrażają zdrowiu dziecka i matki. Aby zdiagnozować niedoczynność lub nadczynność tarczycy, warto zdecydować się na badania krwi przed zajściem w ciążę. Jest to niezwykle ważne, ponieważ objawy zaburzeń pracy tarczycy bardzo często przypominają dolegliwości towarzyszące ciąży, a więc ich samodzielne rozpoznanie nie jest łatwe.